Opieka okołoporodowa zgodnie ze Standardem Oganizacyjnym Opieki Okołoporodowej
Włąsnie mija 21 tydzień Twojej ciąży. Pora na wybór położnej.
Zgodnie z obowiązującym od 1.01.2019 roku Standardem Organizacyjnym Opieki Okołoporodowej masz prawo do bezpłatnej i rzetelnej edukacji przedporodowej. Jedyna rzeczą jaką musisz zrobić to się na nią zgłosić. Niestety istnieje duża szansa, zę nikt Cię o niej nie poinformuje wiec wiele zależy od Ciebie oi Twojej znajomości prawa.
W standardzie 2019 znajduje się taka informacja:
Zgodnie ze standardem osoba sprawująca opiekę:
1) jeżeli nie jest położną podstawowej opieki zdrowotnej, informuje kobietę o możliwości korzystania z opieki położnej podstawowej opieki zdrowotnej oraz kieruje w okresie pomiędzy ukończonym 21. a 26. tygodniem ciąży w celu objęcia edukacją przedporodową oraz opieką sprawowaną nad nią i dzieckiem w miejscu, w którym będą przebywali po porodzie;
2) odnotowuje w dokumentacji medycznej ciężarnej fakt skierowania do objęcia opieką przez położną podstawowej opieki zdrowotnej; położna podstawowej opieki zdrowotnej potwierdza objęcie kobiety opieką w czasie ciąży i po porodzie przez wpis do planu opieki przedporodowej i karty przebiegu ciąży swoich danych lub danych podmiotu wykonującego działalność leczniczą w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, w tym: numer telefonu kontaktowego i faksu lub adres poczty elektronicznej;
Jeżeli jesteście pod opieką ginekologa i on prowadzi Waszą ciążę, to powinien on poinformować Was, że w Waszej Poradni Podstawowej Opieki Zdrowotnej, (POZ) jest położna i macie prawo się do niej zgłosić aby objeła Was opieką. To jaka jest opieka decyduje konkretny POZ i może być indywidualna lub grupowa.
Pamiętajcie położna nie po to by sprawdzać i kontrolować. Jej zadanie to wsparcie i pomoc, informowanie i rozpoznawać stany wymagające pomocy lekarskiej i realizować zlecenia lekarskie oraz szerzyć profilaktykę i edukować prozdrowotnie
Wiele położnych przychodzi do pacjentek do domu lub zaprasza rodziców do siebie do POZ i udziela im edukacji indywidualnie. 2020 rok wiele zmienił w osobistych kontaktach w związku z tym wiele przeniosło się do sieci. I nadal, zarówno osobiście jak i on-line macie prawo do edukacji bezpłatnie.
Każda z nas ma przypisaną do siebie położną środowiskową. Najczęściej jej nie znamy a dowiadujemy się o jej istnieniu kiedy wpadnie do nas na wizytę patronażową
Warto jednak poznać położną środowiskową jeszcze w czasie ciąży z 2 powodów.
- By być pod dobrą opieką położniczą. Położna może prowadzić ciążę, może wspierać nas po porodzie, ale i np. wykonywać cytologię, zajmować się nami w przypadku chorób intymnych, zajmować się nami przez wiele lat w sferze zdrowia intymnego. Nie warto zdawać się na przypadek w tej kwestii. Położna może też wspomagać Wasze karmienie piersią i tu ważne jest aby jej wiedza w tym zakresie była aktualna i nie opierała się na praktyce sprzed 20-30 lat.
- By w razie co móc ją zmienić. W wyborze położnej nie obowiązuje racjonalizacja. Macie prawo do wyboru położnej z poza Waszego POZ i może być to położna z praktyki prywatnej, która ma podpisany kontrakt z POZ (dużo szkół rodzenia on-line i stacjonarnych ma takie kontrakty. Warunkiem uczestnictwa w bezpłatnej szkole on-line czasami jest wybór położnej prowadzącej ciąże właśnie z tej szkoły rodzenia) . Położną, z którą nie będzie nam się dobrze współpracowało, możemy zmienić trzykrotnie w ciągu roku – nieodpłatnie.
Pamiętajcie że wszystko najlepiej zrobić przed porodem, bo jak już dziecko jest na świecie, to nie ma czasu, żeby biegać i szukać położnej, wybierać i się dowiadywać. Wtedy najczęściej robimy najszybciej i bierzemy przypisaną nam położna, a nie oznacza to ze będzie ona najlepsza z możliwych (choć oczywiście może się tak zdarzyć)
Aby wybrać lub zmienić położna musicie wypełnić formularz dostępny na stronach NFZ; link tu:
CO SOOO mówi o edukacji okołoporodowej?
Edukacji przedporodowa wg SOOO to: praktyczne i teoretyczne przygotowanie ciężarnej oraz osoby bliskiej do podejmowania zachowań prozdrowotnych w okresie ciąży, podczas porodu, połogu oraz do rodzicielstwa, kształtowanie właściwych zachowań prozdrowotnych i przygotowanie do sprawowania opieki nad noworodkiem i niemowlęciem wpływające na obniżenie wskaźnika umieralności okołoporodowej, zmniejszenie liczby cięć cesarskich, porodów przedwczesnych, interwencji medycznych oraz łagodzenie lęku i niepokoju związanego z porodem, wzmocnienie zdrowia i poprawę samopoczucia matek i dzieci.
- Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący okresu prenatalnego (ciąży) obejmuje w szczególności:
1) przebieg ciąży i rozwój dziecka od początku ciąży do porodu;
2) opiekę prenatalną – dostępne formy opieki medycznej i plan opieki przedporodowej;
3) styl życia w okresie ciąży – zasady odżywiania, używki, nałogi oraz ich wpływ na rozwój ciąży i dziecka, aktywność zawodowa, aktywność fizyczna, zachowania i czynności uznawane za niebezpieczne dla kobiet w okresie ciąży;
4) dolegliwości okresu ciąży i sposoby radzenia sobie z nimi;
5) profilaktykę chorób zakaźnych w okresie okołoporodowym, w tym szczepienia ochronne;
6) problemy psychologiczne i emocjonalne kobiety i jej rodziny w okresie ciąży, porodu i połogu;
7) zagadnienia prawne dotyczące przepisów, standardu, praw pacjenta, opieki medycznej w okresie okołoporodowym, ustawodawstwa rodzinnego, ochrony prawnej ciężarnych, matek.
- Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący porodu obejmuje w szczególności:
1) przygotowanie do porodu i plan porodu, w tym preferencje i oczekiwania rodzącej;
2) czynniki zwiastujące poród, początek porodu, w tym stany nagłe wymagające szybkiej hospitalizacji;
3) fizjologia porodu, poród aktywny, poród rodzinny;
4) pozycje wykorzystywane w I i II okresie porodu (pozycje wertykalne) i sprzęt pomocny w trakcie porodu;
5) łagodzenie bólu porodowego (niefarmakologiczne i farmakologiczne);
6) kontakt matki z dzieckiem „skóra do skóry”, w tym inicjacja karmienia piersią;
7) cięcie cesarskie – korzyści i zagrożenia dla matki i dziecka, powikłania wczesne i późne po cięciu cesarskim;
8) informowanie o możliwości deponowania tkanek popłodu, w tym krwi pępowinowej, sznura pępowinowego – w celu pozyskania komórek macierzystych.
- Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący okresu poporodowego (połóg) obejmuje w szczególności:
1) opiekę w okresie połogu – przebieg połogu, powrót płodności po porodzie oraz psychologiczne aspekty połogu;
2) karmienie piersią i wsparcie w laktacji, w tym rozwiązywanie problemów związanych z laktacją;
3) opiekę nad noworodkiem a następnie nad niemowlęciem, w tym postępowanie z noworodkiem po urodzeniu, działania profilaktyczne wykonywane u noworodka oraz niemowlęcia, pielęgnację dziecka, informacje i zalecenia dla rodziców odnośnie do postępowania z dzieckiem w domu oraz zapewnienie dziecku bezpieczeństwa w środowisku domowym.
- Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący wsparcia społecznego w okresie okołoporodowym obejmuje w szczególności informacje dotyczące wsparcia emocjonalnego, informacyjnego, instrumentalnego, rzeczowego (materialnego).
- Podmioty wykonujące działalność leczniczą prowadzące edukację przedporodową nie prowadzą działań reklamowych i marketingowych związanych z preparatami do początkowego żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt.
Zobaczcie, co powinno być zawarte w każdej formie edukacji. Jest tego całkiem dużo. I nie może się sprowadzać do techniki przewijania noworodka Edukacja finansowana przez NFZ nie może się wiązać z działaniami reklamowymi, mleka modyfikowanego i butelek ze smoczkiem.
W czasie edukacji :
Podczas opieki przedporodowej osoba sprawująca opiekę oraz ciężarna ustalają plan opieki przedporodowej i plan porodu. Plan opieki przedporodowej obejmuje wszystkie procedury medyczne związane z opieką przedporodową wraz z określeniem czasu ich wykonania. W planie opieki przedporodowej uwzględnia się możliwość zakwalifikowania ciężarnej do aktualnie obowiązujących programów zdrowotnych, w tym badań prenatalnych i badań echokardiograficznych płodu. Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania medycznego podczas porodu i określenie miejsca porodu.
I pamiętajcie, że plan porodu jest dokumentem, a nie listą pobożnych życzeń. To dokument, w którym, najlepiej w porozumieniu z położną,określasz, na co zgadzasz się, czego oczekujesz i jak wyobrażasz sobie poród. Pamiętaj, to nie scenariusz, w którym minuta po minucie zapiszesz co i jak. To raczej lista marzeń, okoliczności, które uważasz za sprzyjające i decyzje , które podejmujesz na spokojnie . Plan porodu powinien skłonić do lepszego przygotowania się do tego dnia. Stanowi istotną bazę, ale pamiętaj, że rzeczywistość porodowa może ją zweryfikować i na to też tworzenie planu powinno Cię przygotować
Plan opieki przedporodowej i plan porodu jest dołączany do indywidualnej zewnętrznej dokumentacji medycznej ciężarnej.
Żeby zgłosić się na taką edukację, to właściwie nic nie musicie oprócz pojawienia się w POZ i zweerbalizowania swojej potrzeby. Jeśli pojawią się trudności to nie pozwólcie odesłać się "z kwitkiem". Napiszcie pismo do kierownika placówki, że prosicie o objęcie Was opieką okołoporodową. Jest to świadczenie, którego nie można mamie odmówić.
W czasie połogu w miejscu zamieszkania kobiety należy zapewnić jej ciągłość opieki. Na początku osobą, która tę ciągłość zapewnia, jest właśnie położna środowiskowa.
- Opieka nad położnicą obejmuje w szczególności ocenę:
1) stanu ogólnego położnicy;
2) stanu położniczego: inwolucji mięśnia macicy (badanie wysokości dna macicy), ilości i jakości odchodów połogowych, gojenia się rany krocza, stanu gruczołów piersiowych i brodawek oraz ocenę rany, w przypadku zakończenia ciąży lub porodu cięciem cesarskim;
3) laktacji;
4) czynności pęcherza moczowego i jelit;
5) higieny ciała;
6) stanu psychicznego położnicy, w tym ryzyka wystąpienia depresji poporodowej.”
- Położna wykonuje nie mniej niż cztery wizyty (pierwsza wizyta odbywa się nie później niż w ciągu 48 godzin od otrzymania przez położną zgłoszenia urodzenia dziecka).
- Planując i realizując indywidualny plan opieki, położna kieruje się dobrem położnicy i jej dziecka oraz poszanowaniem ich podmiotowości i godności osobistej.
- Podczas wizyt położna w szczególności:
1) ocenia stan zdrowia położnicy i noworodka;
2) obserwuje i ocenia rozwój fizyczny dziecka oraz przyrost masy ciała;
3) udziela porad na temat opieki nad noworodkiem i jego pielęgnacji;
4) ocenia, w jakim stopniu położnica stosuje się do zaleceń położnej dotyczących opieki i pielęgnacji noworodka;
5) ocenia możliwości udzielania pomocy i wsparcia położnicy ze strony osoby bliskiej;
6) zwraca uwagę na relacje w rodzinie i wydolność opiekuńczą rodziny, interweniuje w przypadku zaobserwowania przemocy lub innych występujących nieprawidłowości;
7) zachęca matkę do karmienia naturalnego, udziela porady laktacyjnej z uwzględnieniem oceny anatomii i fizjologii piersi matki i jamy ustnej dziecka, oceny techniki karmienia, umiejętności ssania i skuteczności karmienia oraz czynników ryzyka niepowodzenia w laktacji, pomaga w rozwiązywaniu problemów związanych z laktacją;
8) udziela instruktażu w zakresie czynności higienicznych u noworodka, w tym: techniki kąpieli noworodka, pielęgnowania skóry, pielęgnacji kikuta pępowiny i dna pępka;
9) informuje o obowiązku zgłaszania się z dzieckiem na szczepienia ochronne i badania profilaktyczne;
10) informuje o potrzebie odbycia wizyty u lekarza położnika w ósmym tygodniu od urodzenia dziecka;
11) udziela porad na temat zdrowego stylu życia;
12) udziela porad na temat minimalizowania i radzenia sobie ze stresem;
13) prowadzi edukację zdrowotną, ze szczególnym uwzględnieniem: wpływu palenia tytoniu na zdrowie, przenikania alkoholu do mleka matki i jego wpływu na rozwój dziecka, profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy, powrotu płodności po porodzie, metod planowania rodziny, higieny i trybu życia w połogu, odżywiania matki karmiącej, korzyści z karmienia piersią, rozwiązywania i zapobiegania problemom związanym z laktacją, samo opieki położnicy i pielęgnacji dziecka;
14) realizuje świadczenia zapobiegawcze, diagnostyczne, lecznicze i rehabilitacyjne samodzielnie lub na zlecenie lekarskie;
15) zdejmuje szwy z krocza i brzucha w zakresie swoich kompetencji, jeżeli zachodzi taka potrzeba;
16) realizuje działania pielęgnacyjno-opiekuńcze wynikające z planu opieki;
17) motywuje do prowadzenia gimnastyki oraz udziela instruktażu odnośnie do kinezyterapii w połogu;
18) udziela informacji na temat problemów okresu noworodkowego i okresu połogu, sposobów zapobiegania im oraz zasad postępowania w przypadku ich wystąpienia;
19) udziela osobie bliskiej informacji na temat zmian fizycznych i reakcji emocjonalnych zachodzących w połogu i przygotowuje do udzielenia pomocy i wsparcia położnicy oraz wskazuje instytucje, w których osoba bliska może uzyskać stosowną pomoc.
Jak wynika z powyższych zapisów SOOO, zakres pracy położnej środowiskowej jest bardzo duży i bycie dobrze zaopiekowano w tym czasie to wyzwanie, a dobra położna jest ważnym elementem tej opieki. Nie skupiajcie się jedynie na lekarzu. On ogranicza działania do badań i szybkich wizyt, położna to ktoś kto może poprowadzić Was przez krętą drogę ciąży i macierzyństwa w sposób spokojny empatyczny i przede wszystkim kompetenty. Należy tylko taką położną znaleźć
I do tej opieki mamy prawo w ramach naszego ubezpieczenia w NFZ, czyli za darmo.
STANDARD ORGANIZACYJNY OPIEKI OKOŁOPORODOWEJ JEST DOSTĘPNY TU: bit.ly/StandardOOO
Dodaj komentarz